Minder stress, minder autisme

minder sterss, minder autisme, boek over autisme

Ik was heel erg benieuwd naar het nieuwe boek ‘Minder stress, minder autisme’ van Marjon Kuipers & Saskia Buma. De link tussen autisme en stress zie ik namelijk wel, maar ik wil deze graag beter begrijpen. Bij leerlingen met autisme merk ik vaak meer behoefte aan veiligheid en persoonlijke ruimte dan behoefte aan structuur. Ook in mijn privésituatie herken ik dit. Autonomie en relatie lijkt veel belangrijker dan structuur. Het boek heeft als ondertitel ‘Plan C’, dit als verwijzing naar het boek Plan B (aff.) dat Marjon eerder schreef met Gijs Horvers.

Plan C: Vanuit stress naar autisme kijken

“Verbazingwekkend is het dat bij trauma een sensitieve bejegening de norm is en bij autisme vaak juist de soms pijnlijke strakke kaders gehanteerd worden. Terwijl een sensitieve bejegening voor iedereen het meest voedend en helend is”. Toen ik deze zin op blz. 27 las besloot ik dit boek helemaal uit te lezen. Deze woorden verwoorden namelijk heel erg goed wat ik al een poosje denk: Een strakke bejegening is niet goed voor kinderen en jongeren met autisme. Veiligheid en duidelijkheid, dat is prima, maar het woord structuur wil ik liever niet meer gebruiken.
Binnen mijn werkomgevingen had ik vaak het gevoel dat structuur werd ingezet voor de rust en duidelijkheid van de begeleiders of ouders, niet zozeer voor de persoon met autisme zelf. (Zie ook mijn blog over Emotieregulering en magneetplaatjes). Ik merk steeds vaker dat mensen met autisme eigenlijk mensen onder een vergrootglas zijn: wat bij hen ‘gebeurt’, gebeurt bij iedereen in het klein(er).

Opbouw van het boek: Super bijscholing

De schrijvers nemen je mee in hun eigen ontdekkingstocht over autisme en stress, de werking van het brein, kennis over trauma en gehechtheid en gedrag. Maar ook de onderwerpen motivatie, meditatie, waarden en projectie komen voorbij. Net als communicatie, emoties, het voorspellende brein en metaprogramma’s.
Wat mij betreft zijn het allemaal interessante onderwerpen. Voor mij is het meeste niet nieuw, maar door de link met autisme krijgen de hoofdstukken toch een nieuwe dimensie. Soms is een hoofdstuk misschien wat te compact, maar in het algemeen is het prettig leesbaar.
Door de veelheid van onderwerpen krijg je ineens het idee: Autisme is inderdaad een soort vergrootglas. De in principe normale processen en functies worden uitvergroot of juist overschaduwd door een andere eigenschap.

Rol van hormonen en zenuwstelsel

Ik zou over elk hoofdstuk wel iets kunnen schrijven. Maar je kunt het beter zelf lezen. De hoofdstukken over de rol van de hormonen en het zenuwstelsel zijn voor mij de belangrijkste. De auteurs leggen compact uit wat de werking hiervan is. Het samenspel van het rempedaal (parasympatisch zenuwstelsel) en gaspedaal (sympathisch zenuwstelsel) wordt ook goed duidelijk. De schrijvers geven aan dat veel fysieke en mentale problemen voortkomen uit de onbalans tussen deze twee systemen. “Hoe en of een bron van stress een negatieve invloed heeft, heeft altijd te maken met onze eigen interpretatie van gebeurtenissen en hoe de stresservaringen opgeslagen zijn in ons eigen systeem”. (Blz. 49)

Op blz. 50 staat een rijtje klachten die bij langdurige stress kunnen voorkomen. In het rijtje staan onder andere: Concentratieproblemen, leer- en ontwikkelingsachterstanden, verlies van focus, paniekaanvallen, depressie, gedragsprobleem, stemmingswisselingen.
Tja, dat rijtje kende ik wel, ik breng ze in verband met burn-out, onderpresteren en toxische stress. Maar je herkent ze ook als de ‘symptomen’ die horen bij diagnoses uit de DSM IV. En dat is eigenlijk wel schokkend. Symptomen of klachten, is dat een kip of het ei vraagstuk?

Minder stress, minder autisme

Minder stress, minder autisme, het klinkt vreselijk logisch wat mij betreft. Je herkent het vast bij jezelf tijdens een vakantie: zodra je je werk hebt losgelaten voel jij je een ander mens. Je wordt weer vrolijk, krijgt energie en je slaapt beter. Een boek lezen lukt ook ineens weer, net als heel geduldig naar je kinderen kijken die in de speeltuin spelen. Minder stress, daar worden we allemaal een beter mens van.
Als we de stress verminderen (en de symptomen van autisme en andere ‘stoornissen’ zien als ‘klachten’ van stress) zal het autisme verminderen. Iedere ouder met een kind met Ass zal herkennen dat ze halverwege de vakantie ineens een ander kind hebben: Maak een filmpje, dan kan de juf zien hoe hij echt is!
Het denken over de relatie tussen stress en autisme staat nog in de kinderschoenen. Ik ben benieuwd wat de nieuwe kennis gaat brengen over het ontstaan van autisme. Als het lichaam niets vergeet aan traumatische – en stressvolle ervaringen, wat zegt dat dan over de zwangerschapsperiode? In het boek kan je er als ik mij niet vergis tussen de regels door iets over lezen. De schrijvers houden het daarbij dicht bij zichzelf, wat sympathiek overkomt.

Mooi boek over stress en autisme

Al met al heb ik genoten van het boek Minder stress, minder autisme. Het boek is wat mij betreft lekker om te lezen, het bevat nuttige informatie en frisse standpunten. Maar zo hier en daar had een onderwerp wat meer uitgewerkt kunnen worden misschien. De lijst met bronnen is groot en indrukwekkend. Het boek wordt geloofwaardig en sympathiek door de praktische en persoonlijke voorbeelden uit het leven van de schrijvers zelf. De lay-out vind ik ook prettig, overzichtelijk, fijn kleurgebruik, speels.

Het boek is wat mij betreft een aanrader voor iedereen die leeft of werkt met mensen met autisme. Het geeft argumenten om mensen met autisme inderdaad ‘sensitief te bejegenen’. Het boek is geschreven door Marjon Kuipers en Saskia Buma. Van Uitgeverij SWP Amsterdam kreeg ik het boek kosteloos toegestuurd, waarvoor dank! Koop het boek bijvoorbeeld bij Bruna, bol.com of AKO(aff.) aan.

Lees meer over de auteurs via Autismeacademie.nl

Lees ook ‘Welbevinden voor het leren’.

Dit vind je ook leuk

2 gedachten over “Minder stress, minder autisme

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *