Het boek ‘Hoogbegaafde volwassenen, zet je gaven intelligent en positief in‘ bevat twee delen. Het eerste deel noemde ik in mijn eerdere recensie een theorieboek. Dit blog gaat over deel 2 dat wel te typeren is als een zelfhulpboek. Maar wel op een manier die goed past in een boek over hoogbegaafde volwassenen: je krijgt wat grote lijnen en die mag je zelf verder invullen zoals ook het motto is: zet je gaven intelligent en positief in. Ik kleur zelf wat in, dus dit is geen recensie maar meer een reflectie.
Hoe sluit ik aan én blijf ik mezelf
Het leven van een hoogbegaafd persoon gaat vaak niet over rozen. Daarover lazen we al in het eerste deel van het boek. In hoofdstuk 6 wordt ingegaan op de ‘oude pijn’ van vroeger en over wat relaties en vriendschap nu eigenlijk precies inhouden. Hoe kan je nu het beste aansluiten bij andere mensen en hoe doen andere mensen dat eigenlijk. Moet je je aanpassen aan de ander of kan je ook jezelf blijven.
De schrijvers Nauta en van Horssen schrijven dat veel hoogbegaafde volwassenen de voorkeur hebben voor een partner die intelligent is en hoog opgeleid. Interessant is ook het stuk over de hechtingsstijlen van hoogbegaafden. Het lijkt er op dat hoogbegaafden vaker een ambivalente hechtingsstijl hebben. Zo’n stijl ontstaat volgens de schrijvers wanneer ouders of verzorgers inconsistent zijn in de benadering van een kind, wat ertoe leidt dat zij verlangen naar een intieme band en tegelijkertijd bang zijn voor afwijzing. Deze kinderen hebben vaak een lage zelfwaardering, blz 92.
Het lijkt mij zo dat dit alles te maken heeft met het hele gevoel van ambivalentie wat hoogbegaafden hebben jegens zichzelf en hun omgeving. Als je zelf zo wisselt of onzeker bent over je zelfbeeld is het ook lastig voor een ander om daar goed bij aan te sluiten. Hier gaan de schrijvers verder niet op in.
Hoe leer en gebruik ik conflicten
Conflicten spelen een grote negatieve rol in het leven van hoogbegaafden. Daarom wordt er een hoofdstuk gewijd aan conflicten en pesten op het werk. Het grote gevoel voor rechtvaardigheid en het grote observatievermogen zorgen snel voor een conflict. Het hoofdstuk eindigt met een positieve draai aan het conflict: hoe breng je nu je idee wél handig zodat er geen conflict hoeft te ontstaan. De schrijvers Nauta en van der Waal geven op blz 106 een belangrijk advies: laat een belangrijk conflict niet koud worden maar ga er actief mee aan de slag. Ook als het conflict voor jou niet zo belangrijk is maar voor de ander wel, is het in belang van de wederzijdse relatie en je eigen gemoedsrust vaak zinvol om hier actief wat aan te doen’.
Hoe maak ik goede keuzes
Hoofdstuk 8 gaat over keuzes maken. Noks Nauta en Rianne van de Ven maken inzichtelijk hoe het keuzeproces verloopt. Ze plaatsen het in een context van autonomie, gedrevenheid en complexiteit. Thema’s die belangrijk zijn voor hoogbegaafde mensen. Citaat blz 122: ‘Als je je meer bewust wordt van jouw proces van kiezen en er zelf geen last meer van hebt, dan kun je er ook met anderen beter over communiceren. En zo kunnen anderen profijt hebben van jouw inzichten’.
Dit hoofdstuk in dit boek voor hoogbegaafde volwassenen zal voor veel mensen herkenbaar zijn. Ik herken de vragen in ieder geval wel bij mijzelf maar ook bij de mensen die ik mag spreken.
Hoogsensitiviteit en gevoeligheid
Voor iedereen die wel eens wil weten of er wel een verschil is tussen hooggevoelige mensen en hoogbegaafdheid is hoofdstuk 9 een interessant hoofdstuk. De schrijvers gaan in vogelvlucht de kenmerken van hooggevoeligheid langs en betrekken daar verschillende onderzoeken en theorieën bij.
Ook het onderzoek van Rianne van de Ven over de relatie tussen hoogbegaafdheid en hoog sensitiviteit komt voorbij. En tenslotte geven ze een aantal tips voor het omgaan met hooggevoeligheid.
Hoe leren hoogbegaafden
Als ik een coachee heb die in korte lijnen zijn school- en arbeidsverleden beschrijft die gekenmerkt wordt door faalervaringen dan denk ik al snel aan hoogbegaafdheid. Wisseling van schoolniveau, de raarste combinatie van opleidingen en werkplekken lijken er bij te horen. In dit hoofdstuk gaat het over hoe hoogbegaafden leren. Een belangrijk hoofdstuk als je jezelf of de hoogbegaafden die je coachen mag goed wilt begrijpen. Het is ook een lang hoofdstuk maar zo belangrijk dat ik er weinig over ga schrijven. Dan koop je het boek tenminste zelf. Aan het eind geven de schrijvers een paar leeradviezen:
- leerstof: er zijn verschillende manieren om leerstof efficiënt en effectief te verwerken. Mindmappen, samenvatten bijvoorbeeld. Experimenteer en kijk zelf wat bij je past.
- relatie met docent: probeer een goede relatie op met je docent zodat je goed met hem in gesprek kunt gaan.
- medestudenten: medestudenten kan je niet uitzoeken. Zoek bij iedere student zijn kracht. Niet iedereen hoeft alles te kunnen wanneer je positief samen werkt.
- toetsing: Informeer op tijd op welke manier er getoetst gaat worden zodat je je leerstrategie er op aan kunt passen. Ook kun je onderzoeken of je misschien op een andere manier mag laten zien dat je de stof beheerst.
Zet je gaven intelligent en positief in
Hoofdstuk 11 en 12 gaan er over hoe je je hoogbegaafdheid positief kan inzetten in je werk en hoe je een succesvolle hoogbegaafde zou kunnen worden. Welk werk zou bij je kunnen passen en welke organisatiekenmerken zijn nu eigenlijk gunstig voor hoogbegaafden? En op welke manier kan je nu het beste leidinggeven aan hoogbegaafden?
Als jij als hoogbegaafde steeds vast loopt in je werk of misschien zelfs een burn-out of bore-out hebt opgelopen krijg je hier wat handige handvatten. De handvatten zijn logisch en zullen worden aangereikt door alle hulpverleners en coaches. Maar als het over jou gaat is het waardevol om het gewoon even te lezen. In dit deel komt het stuk ‘zelfhulpboek’ echt goed uit de verf. Zoals de schrijvers zelf zeggen op pagina 174 “hopelijk geeft het stof tot nadenken en inspiratie om positief naar je eigen leven te kijken”.
Hulpverleners
En als het nu toch lastig is om positief naar je eigen leven te kijken of als je gewoon goed voor jezelf wilt zorgen is er tenslotte hoofdstuk 13 waar uit de doeken wordt gedaan op welke manier je een hulpverlener of coach zou kunnen vinden. Hoe hulpverlenersland werkt en welke soorten hulpverleners er te vinden zijn.
En dit hoofdstuk 13 is het eerste hoofdstuk waar ik minder enthousiast over ben. De nadruk ligt naar mijn mening op hulpverleners binnen de GGZ of andere hoog opgeleide therapeuten. Terwijl ik denk dat ook coaches en hulpverleners als maatschappelijk werkers en jongerencoaches prima coaching kunnen bieden. Mits er een klik is en er begrip is voor en kennis van de hoogbegaafdheid.
Conclusie hoogbegaafde volwassenen
In mijn recensie over het eerste deel van het boek was ik al erg positief. Ik vind nog steeds dat het boek verplichte stof zou kunnen/moeten zijn voor studenten Social Work, Pabo, docentenopleidingen en alle andere opleidingen waar mensen worden opgeleid te werken met mensen. Mensen die ook wel eens hoogbegaafd zouden kunnen zijn.
Deel 2 is misschien meer geschikt voor de hoogbegaafde studenten en hoogbegaafde volwassenen zelf. Als zelfhulpboek, als boek om jezelf beter te leren begrijpen. Herkenbaar en waardevol. En naar mijn mening is dit boek duidelijk door hoogbegaafde schrijvers geschreven: breed, top down, gedetailleerd en op het juiste moment algemeen, begrippen worden goed uitgelegd. En het uitgangspunt zet je gaven intelligent en positief in is gewoon een prettig uitgangspunt voor een boek over hoogbegaafde volwasssenen.
Hoogbegaafde volwassenen
Zet je gaven intelligent en positief in
Noks Nauta en Rianne van de Ven (redactie)
isbn 9789491757440, 208 blz. € 24,50
Je kan het boek bestellen via de site van BBPublishers. Ik kreeg van hen het recensie-exemplaar toegestuurd, waarvoor dank. Hebt u nog een bol.com bon liggen, dan koopt u hem misschien liever bij hen.
Ik ben benieuwd hoe dit boek jou gaat helpen.
