De autismeweek start ieder jaar met de wereld autisme dag op 2 april. Een week lang extra aandacht voor autisme. Het blijkt nog steeds nodig om daar veel aandacht aan te geven. Want voor veel jongeren is autisme en school nog steeds een lastige combinatie.
Autisme zit in kleine dingen
Over autisme kan je vreselijk veel schrijven en lezen, maar uiteindelijk moet je autisme volgens mij vooral kunnen aanvoelen. Je moet er mee leven om het te kunnen begrijpen. Als voorbijganger op school of werk is dit moeilijk.
Ik schreef al vaker dat autisme in hele kleine dingen naar voren komt. Denk bijvoorbeeld aan die leerling die spijbelde omdat hij geen leesboek bij zich had. Normaal leest hij via zijn telefoon. Maar ja, de regel is dat telefoons niet gebruikt mogen worden tijdens de les. Of die leerling die te letterlijk leest waardoor het goede antwoord niet opvalt voor de docent.
Autisme en school voor voortgezet onderwijs
Deze week kwam er een mooi artikeltje uit via Balans. Een opsomming van moeilijkheden die leerlingen tegenkomen op havo en vwo. En uiteraard ook op het vmbo. Je kan het artikel hier lezen. Veel van deze moeilijkheden komen leerlingen zonder autisme ook tegen denk ik. Maar stel je nou eens voor, zo vraagt de auteur, dat je driekwart van die lijst dagelijks meemaakt? Wat zou dat met je doen?
De aandachtspunten zijn denk ik niet als verwijt bedoeld, maar vooral om inzicht te geven in hoe ingewikkeld het leven met autisme kan zijn. Autisme kost echt heel veel energie, daar zijn mensen zonder autisme of zonder een kind met autisme zich niet bewust. Ik schreef eerder een blog over de energie die het kost om ‘normaal’ te doen. En een voorbijganger die dan bij wijze van compliment zegt: niets te merken van autisme.
En dit is het mooie van deze Autismeweek: extra aandacht voor deze leerlingen. Wat meer compassie als de leerling iets vergeet of te laat is, vraag eens hoe de leerling denkt wél bij een schoolfeest te kunnen zijn, etc.
Bang voor extra aandacht
De laatste moeilijkheid in de lijst is dit: bang zijn voor extra aandacht van leraren, hoe bemoedigend ook bedoeld. En toch worden deze leerlingen uit de les gehaald voor een begeleidingsgesprekje, schreef iemand op social media. Terecht denk ik. Ik probeer leerlingen zoveel mogelijk buiten de lessen om te spreken. Of aan het begin van een les, zodat ze niet halverwege de les door de klas hoeven te lopen. Leerlingen van wie ik weet dat ze lessen saai vinden nodig ik juist wel uit de les naar mij toe te komen. En zij zijn daar blij mee, kiezen er zelfs bewust voor.
Ik denk dat de angst niet per se om de aandacht gaat, maar om de verkeerde bemoeienissen. Iedereen is bang voor een gesprek met iemand die jou niet goed begrijpt. Alle leerlingen vinden het toch fijn om hun verhaal kwijt te kunnen of om begrepen te worden? Volgens mij gaat de begeleiding van leerlingen met autisme niet om een hulpvraag. Het gaat om zien en gezien worden. Het gaat om samen leven en werken op een school. Het gaat om het vertalen van gebeurtenissen. Om het oplossen en voorkomen van misverstanden. Eigenlijk gaat het vooral om het bieden van veiligheid: er is iemand waar ik heen kan als het nodig is.
